Günümüzde çeşitli küresel çalışmalar, çalışma ve aile hayatı arasındaki dengeye ve babaların çocuklarının yetiştirilmesine olan katılımlarına odaklanmıştır. Ancak, konu hakkında yeterli verinin olmaması ve evrensel bir babalık izni politikasının eksikliği nedeniyle, babalık izni üzerine yapılan araştırmalar sınırlı kalmıştır. Modern ailele kavramı ve güncel psikolojik perspektiflerin ışığında, babalık izni kavramı giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Babalık izni, doğum sonrası annelere verilen izin gibi, babalara verilen bir izin dönemidir. Babalık iznine erişimin önemi, babalıkla ilgili beklentilerin de değişmesinden kaynaklanmaktadır. Geleneksel olarak babaların öncelikle ailenin geçimini sağlayan kişi olarak görülmesinin ötesinde, çocuklarının hayatlarında daha aktif bir rol almayı teşvik eden yeni bir babalık idealinin ortaya çıkmasıyla, babalık iznine erişimin önemi tartışılmaya devam etmektedir.
Babalık İzninin Faydaları
Birçok babanın günümüz kültüründe babalık iznine tabi olsa bile çevresel sebeplerden dolayı izinlerini kullanmaktan çekindiklerine dair veriler dikkat çekmektedir. İş yeri ortamı ve sosyal çevrede babalar izin kullandıkları için sosyal erkeklik normlarının dışına çıkmaktan korkmakta ya da yargılanacaklarını düşünmektedir. Halbuki babalık izni, babalara ebeveynlik becerilerini geliştirmeleri ve geleneksel geçim sağlayıcı rolünün ötesinde çocuklarının hayatında daha aktif bir rol almaları için değerli fırsatlar sunar.
Ayrıca, babalık izni kullanmanın, babaların daha sonraki dönemlerde çocuklarıyla olan ilişkileri üzerinde pozitif bir etkisi olduğu görülmektedir. Avrupa'daki araştırmalar, uzun süreli izin kullanan babaların çocuk bakımı sorumluluklarına daha fazla katıldıklarını ve kısa süreli izin kullananlara göre çocuklarıyla daha güçlü bir bağ kurduklarını göstermektedir.
Birçok baba çocuklarıyla aktif olarak ilgilenmeyi, babalığın en önemli rolü olarak görmektedir. Gerçekten de çalışmalara göre bu aktif ilgi, okuma, oyun oynama ve bakım gibi gelişime destekleyici etkinliklere katılım, çocukların gelişiminde ilerlemeyi, ebeveynleriyle olan bağlarını güçlendirmeyi sağlar. Daha iyi bir sağlık durumu, daha az davranışsal sorun ve gelecekteki daha olumlu akademik başarılarına katkıda bulunur.
Babalıkta Ustalaşmak
Genel ve geleneksel olarak anne, çocukla daha çok vakit geçirmektedir. Çocuğun bakımına dair görevlerin çoğu ağırlıklı olarak annenin üzerindedir. Aslında anne de yeni anne olduğundan bakım görevlerini deneyimleyerek öğrenir. Bir çocuğun doğumunun ardından izin almak, babalara bu görevleri annelerle birlikte öğrenme fırsatı sunar ve böylece ebeveynlik konusunda bir yetkinlik geliştirmelerini sağlar. Sonuç olarak, babalar bu sorumluluklarla rahat hissetmeye başlayabilir. Kendileri ve başkaları tarafından yetenekli bakım sağlayıcı olarak görülebilir ve çocuklarının hayatlarında daha aktif bir rol alabilirler. Babalık izni ne kadar uzun olursa, ebeveynlik becerilerini edinme ve çocuklarıyla daha yakın bir bağ kurma fırsatları o kadar artar.
Sosyoekonomik Engeller
Çeşitli faktörler babalık iznine ilişkin kararları ve becerileri etkileyebilir. Bunların tanınması, babalık izni ile baba katılımı arasındaki bağlantının kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesi ve bu bağlantının yalnızca seçim yanlılığının bir sonucu olup olmadığının anlaşılması için çok önemlidir. Ekonomik engeller, babalık izninin sınıf dinamiklerinden etkilenebileceğini göstermektedir. Bir babanın babalık izni almaya istekli olduğu bir noktada, mali engeller önemli bir zorluk olarak ortaya çıkabilir. Daha yüksek sosyoekonomik gruplardan olan babaların, daha düşük gruplardan babalara kıyasla izne erişme, babalık iznini tercih etme ve daha uzun süre izin kullanma olasılıkları daha yüksektir. Bu eşitsizlik, çoğu iş yerinin ücretli babalık izni sunmamasıyla da pekişmektedir. İzin durumu düşük gelirli ve düşük prestijli işlerde daha da seyrektir. Sonuç olarak, daha düşük sosyoekonomik statüye sahip babalar, izin alma konusunda genellikle dezavantajlı durumdadır.
Kültürel Sorunlar
Babalık iznini tartışması kapsamında toplumsal rolleri ele almak çok önemlidir. Babalık izninin evrensel olarak mevcut olduğu bir dünya hayal edelim, böyle bir senaryo erkeklerin ebeveynlik görevlerini yerine getirmeye istekli olmalarını da gerektirir. Aslında doğan çocuğun bakımıyla ilgilenmek, onu beslemek, uyutmak ve büyütmek anneye yardım etmek değil babalık görevlerini yerine getirmektir. Ancak bu durumun ve tanımların tam olarak anlaşıldığı bir dönem ve toplumda yaşamıyoruz. Özellikle bazı toplumlar için babalık görevlerinin tanımlanması ve kabul edilmesi zaman alacak gibi görünüyor.
Babalık İzni Uygulayan Ülkeler
Babalık izni, hem aile içi roller hem de iş gücü piyasası dinamikleri üzerinde olumlu etkileri olan, cinsiyet eşitliğini teşvik etmeye yönelik önemli bir strateji olarak sıklıkla öne çıkmaktadır. Özellikle Kuzey Avrupa'daki lider ve siyasetçiler, babalık izninin kadınların iş gücü piyasasındaki konumunu güçlendirdiğini, cinsiyet ücret farkını daralttığını ve babalar ile çocuklar arasındaki bağı artırdığını savunmaktadırlar.
Argümana göre, kısa süreli bile olsa babalık izni, uzun vadede önemli yararlar sağlayabilir. Bu bağlamda, Finlandiya, İzlanda, Norveç ve İsveç gibi ülkeler ebeveyn izninin bir kısmını özellikle babalar için ayırmışlardır. 1993 babalık izni reformundan sonra Norveç'te yapılan bir çalışmada, babalık izni alan babaların tipik olarak çocuklarıyla evde dört hafta geçirdikleri belirlenmiştir. Bu süre, ilk bakışta çok kısa gibi görünse de, ekonomik ve psikolojik teoriler, bu dört haftalık dönemin, annelik ve babalık bakımı arasında kalıcı bir değişiklik yaratabileceğini öne sürmektedir. Benzer çalışmalar, babanın izniyle büyüyen çocukların akademik performansı üzerinde olumlu etkileri olduğu sonucuna varmaktadır.
Avrupa’da, Türkiye’de Babalık İzni ve Sonuçlar
Babalık izninin, babanın çocuğu ile uzun vadeli etkileşimini en az iki temel yolla etkileyebileceği düşünülmektedir. Birincisi, babalık izni, baba ve bebek arasında duygusal bağların güçlenmesini kolaylaştırır. İkincisi, babaların babalık izni alması, annelerin çocuk bakımında tek uzman haline gelmesini önleyerek, çocuk büyüdükçe daha dengeli ebeveyn katılımını teşvik eder. Türkiye'de babalık izni genellikle ücretli izin kategorisine girer ve 5 ile 10 gün arasında değişir, bu süre oldukça kısa olup resmi tatillere denk gelirse ek izin verilmez. Mart 2010'da, Avrupa Parlamentosu ise, bir baba için devredilemeyen en az dört haftalık bir babalık izni kotasını içeren ebeveyn iznine ilişkin minimum standartları belirleyen bir yönerge kabul etmiştir (Avrupa Birliği: Konsey Direktifi 2010/18/EU). İskandinav ülkelerinde babalık izni 12 ila 15 haftaya kadar uzayabilir ve önemli bir kısmı devlet tarafından karşılanır. Bazı ülkeler anne ve baba arasında paylaştırılabilen toplam bir ebeveyn izni süresi sunmaktadır.
Aslında yakın zamana kadar babalık izni pek yaygın bir terim değildi. Ancak, ekonomik olarak gelişmiş ülkelerin yarısından fazlası aile dostu politikalar uygulamaya başladı ve bu tür politikalar önem kazanmaya devam etti. Bazı işverenler bu ek izni uygunsuz olarak görse de çalışmalara göre şirketler insan kaynakları ve kurum kültürü bakış açısından, hayatın önemli anlarında esneklik yoluyla çalışan sadakati ve bağlılığı teşvik edilebilir.
Babalık izni konusunda yapılan küresel çalışmalar, bu uygulamanın babalar, çocuklar ve toplum genelinde olumlu etkilere sahip olduğunu göstermektedir. Babaların çocuklarıyla ilişkilerini güçlendirme, ebeveynlik becerilerini geliştirme ve cinsiyet eşitliğini destekleme potansiyeli, modern toplumların bu politikayı daha fazla benimsemesine yol açmaktadır. Ancak, bu olumlu gelişmelerin geniş çapta yaşanabilmesi için, sosyoekonomik ve kültürel engellerin üstesinden gelinmesi, yeterli veri toplanması ve evrensel babalık izni politikalarının oluşturulması gerekmektedir. Sonuç olarak, babalık izninin öneminin anlaşılması ve desteklenmesi, daha adil ve duyarlı bir toplumun inşasında kritik bir adım olarak görülmelidir. Bu süreçte, hükümetler, iş yerleri ve bireyler arasındaki iş birliği, babalık izni uygulamalarının genişletilmesi ve iyileştirilmesi için hayati önem taşımaktadır.
Haber bültenimize abone olun
