Türkiye İş Bankası'nın dijital bankacılık çözümlerine imza atan Softtech'in Kıdemli İş Analisti ve Ürün Sahibi Kahraman Anıl Tanış artık Laba’da İş Analisti kursu için sizleri bekliyor. 10 yıllık sektör tecrübesi ve deneyimleriyle beraber bildiklerini sizlerle paylaşacak olan Kahraman Anıl Tanış ile kurs öncesinde İş Analizi hakkında küçük bir soru-cevap gerçekleştirdik.
#1. Bir İş Analistinin kurum içindeki rolü nedir?
İş analisti, parçası olduğu organizasyonun ürün, servis geliştirmelerinde ve uygulama sorunlarının çözümünde alınacak aksiyonların en küçük iş parçacıklarına ayrıntılı şekilde üzerine çalışılacak üzere detaylandırma konusunda süreci belirleyen kişidir. Bu ana işlevini yerine getirirken yazılım uygulama ekipleri, iş birimleri, satış ve hesap yöneticisi gibi profesyonellerle etkin seviyede iletişim ve etkileşimde olması beklenir. İdeal bir akışta, iş analisti teknik yetkinlikleriyle de organizasyona etkin araç ve yöntemler konusunda içgörü sağlar. Genel hatlarıyla, iş analisti ürün geliştirme ekosistem içerisinde süreçler, birimler arası iletişimde ve isterlerin somut girdilere dönüştürülmesinde organizasyonun bel kemiğini oluşturuyor.
#2. İyi bir İş Analistinde bulunması gereken özellikleri nasıl tanımlarsınız?
Birçok özellik olması gerekiyor ancak en başta "sorgulayan" derim. İçinde bulunduğumuz çağın getirdiği yenilik, ürün ve hizmet çeşitliliğiyle süreçler hiç olmadığı kadar karmaşık ve dinamik hal aldı. Hemen hemen hiçbir şeyin sabit kalmadığı bu süreçlerde iş analistinin buna karşın her şeyi sorgulaması gerekiyor. Bunun yanında iletişim, ifade yetkinliğinin üst seviyede olması paydaşlarla, yönetimle, yazılım ve operasyon ekipleriyle arasında ilişkiyi en etkin ve doğru yürütmesi adına olmazsa olmazlardan bir diğeri olarak sayabilirim. Ve yine bir diğer olması gereken alışkanlık ve yetenek ise, detaycı olması. Çünkü, az önce değindiğim karmaşık süreçlerde iş paydaşlarla, yazılımcılarla görüşülen süreçlerde mutabık kalınıp geliştirmeye konu olan veya işin en başında paydaşların isteklerini doğru yönlendirmek adına işin en küçük parçalarına kadar aşamaları ve yapılması gerekenleri göz önüne getirmesi gerekiyor, aksine yol haritasında taahhüt edilenler bir bir hedefini tutturmayabilir. Çok sayıda özellik olması gerekiyor tabi ama temel olanlardan en son ekleyeceğim teknik yetkinliktir. Yukarıda bahsettiklerimin yanında eğer teknik tarafı eksik kalırsa, iş analisti hem kendi süreçlerinde, hem de organizasyonun navige edilmesi, iş isterlerinin doğru konumlandırılması ve iş birimlerinin yönlendirilmesi konusunda eksik kalır ve günün sonunda süreçlerin sekteye uğraması oldukça olası bir hal alır.
#3. İş analizi için gerekli olan araçları anlatır mısınız?
Bu sorunun yanıtı iş analistinin çalıştığı organizasyonun faaliyet gösterdiği alana göre değişmekle birlikte iş analizi uçtan uca süreçleri barındırmasından ötürü iş takip araçlarından veri ambarı raporlama arayüzlerine, test arayüz uygulamalarından akış diyagramları uygulamalarına kadar oldukça geniş spektrumda araçlar kullanılır. Piyasada var olan alternatiflerde çok fazla zaman kaybetmeden etkin bir kullanım eforu için ihtiyaç dinamiklerine en uygun olan araçlar kullanılmalıdır.
#4. Bir ihtiyacın gerekli olup olmadığını nasıl ispatlarsınız?
Çok temel bir yaklaşımla anlaşılabilir. İşin sahibiyle genel kapsamdan küçük özelliklere kadar toplantı, soru seti, demo, canlı ortam örnek inceleme gibi yöntemlerle müşteride de farkındalık sağlayarak ihtiyacın gerekli olup olmadığını ortaya çıkarabiliriz. Ancak, unutmamak gerekir ki günümüz karmaşık ürün geliştirme döngülerinde ihtiyaçlar da sabit kalmamaktadır.
#5. İş Analistinin görev tanımında olmayan maddeler nelerdir?
Operasyonel görevler (canlı ortam müdahaleleri, ilk seviye inceleme), sekreterya işleri (toplantı organize etme, aramalar gerçekleştirme), yazılım süreçlerindeki ekiplerin iş istek ve taleplerini ilgili yerlere iletme, müşteri yöneticiliği (hesap yöneticisi) gibi işler bazı firmalarda iş analisti pozisyonundaki çalışana yüklenebiliyor, bu kasıtlı olsun veya olmasın oldukça yanlış bir davranış ve iş analisti gibi elit bir kaynağın boşa kullanılması anlamına gelmektedir.
#6. Sadece yalın bir fikirden bir ürünü geliştirmenin tüm adımları nelerdir?
Aslında orjinal ürünlerin gelişim süreçlerine bakarsak hemen hepsi yalın bir fikirden ortaya çıkıyor. Alanında ilk çıkan ürünler oldukları için de oldukça karmaşık süreçler barındırabiliyor. Fikir ve isteğin nihai ürün olma arasında oldukça meşakkatli bir yol var. Sistematik olarak bu süreçleri bir kalıba sokmamamız gerekse de genel bir fikir vermesi açısından şöyle özetleyebiliriz;
Fikrin belirlenmesi > Yol haritası > Fonksiyonel / Fonksiyonel olmayan analiz > Üst seviye dizayn > Geliştirme > Hata-Geliştirme döngüsü > Test > Kullanıcı kabul testi > Üretim ortamı-bakım
#7. İş Gereksinimlerinin yüksek kalitede olduğundan nasıl emin olursunuz?
Ürün, özellik veya hizmetin performans ve fonksiyon olarak vadettiğiyle yani ürün hedefiyle, kabul kriteriyle örtüştüğü derecede kalitesini kıyaslayabiliriz. Daha basit bir ifadeyle; günün sonunda son kullanıcının deneyimlemesini istenilen ile geliştirilenin aynı kapsam ve özelliklerde olması iş gereksiniminin yüksek kalitede olduğunu gösterir. Bu durum da ürünün hayatına birebir yansır. Bu nedenlerden ötürü iş gereksinimleri uygulama geliştirme ekosistemi için çok önemli bir faz haline geliyor. Son olarak iş gereksinimi geliştirilen ürünün aynasıdır diyebiliriz.
#8. Fonksiyonel olmayan gereksinimleri nasıl sınıflandırırsınız?
Fonksiyonel olmayan gereksinim ürünün veya özelliğin üretim ortamına çıkmasında engel teşkil etmeyen ancak performans, güvenlik, ekran/servis yönlendirme ve istek yanıtlama süresi gibi hem kullanıcı deneyimi hem güvenlik açısından ürünün ve hizmetin başarısız olma ihtimali oldukça yüksektir. Özetle, günümüz rekabet dünyasında fonksiyonel olmayan gereksinim en az fonksiyonel kadar önemlidir.
