Black Friday denilince, soğuk havalarda dışarıda oluşan uzun kuyruklar, dükkanların kapıları açıldığında yaşanan karmaşa, kalabalık AVM’ler, indirimli ürünlerin sınırlı sayıda olması, uzun ödeme kuyrukları ve reklamı yapılan ürünlerin bulunamaması gibi anlamlar otomatik olarak zihnimizde canlanır. Diğer yandan ise, dijital sepetlerde kapışılan, kaybedilen ürünler ve kaos... İşte, Black Friday macerasına hoş geldiniz.
Son yıllarda ABD'den yayılarak dünyada popüler hale gelen Black Friday, birçok ülkede büyük indirimlerle dolu bir alışveriş dönemi olarak biliniyor. Türkiye'de de farklı isimlerle anılan bu günlerde, hem fiziksel mağazalarda hem de online platformlarda çeşitli indirim kampanyaları düzenleniyor. Firmalar, tüketici gruplarının kültürel farklılıklarını göz önünde bulundurarak pazarlama stratejilerini şekillendiriyorlar ve bu özel dönemi tüketicilere cazip hale getirmek için çeşitli yöntemlere başvuruyorlar. Bu süreçte, alışveriş tutkunlarının beklediği fırsatlarla dolu bir periyot yaşanıyor. Peki Black Friday konsepti nereden geliyor? Gelin beraber geçmişe bir göz atalım!
Black Friday: Geçmişten Bugüne
Black Friday Teriminin Çıkışı
Black Friday, Şükran Gününden sonraki gün olarak ortaya çıkmış ve perakende sektörü için Noel alışveriş sezonunun başlangıcını simgeleyen bir ikon haline gelmiştir. Resmi bir ulusal tatil olmamasına rağmen, birçok işletme geleneksel olarak çalışanlarına Şükran Gününden sonraki günü tatil olarak verir, bu da potansiyel alıcıların sayısını arttırır. "Black Friday" terimi, muhasebe terminolojisinden gelir ve perakendecilerin genellikle yılın büyük bir kısmında zararda iş yapmalarının ardından yıl sonunda kâr elde etme umudunu ifade eder. Bu terim, işletmelerin finansal kayıtlarında “kırmızıda” olmalarıyla anılan sürecin, yoğun tatil alışverişi döneminde “siyaha” dönüşmesini simgeler.
İlginçtir ki, "Black Friday" terimi başlangıçta Noel alışverişinden uzak, 1869'da finansal panik anlamına gelmekteydi. Kara Cuma teriminin ilk kullanımının Noel alışverişiyle hiçbir ilgisi yoktu. Altın fiyatlarının ani düşüşüyle bir piyasa çöküşü yaşandığı bu günde, ABD ekonomisi yıllar boyunca etkilendi.
Philadelphia, bu terimin perakende bağlamında kullanımının erken izlerini taşır. Trafik polisleri tarafından 1950'ler veya '60'larda kaotik trafik sıkışıklıklarını ve kalabalık mağazaları anlatmak için kullanılmış olan "Black Friday", 1966'da The American Philatelist'te bir ilanın içinde yazılı olarak ortaya çıkmıştır. Kökenleri Philadelphia polisi ve satış temsilcileri arasında olumsuz duyguları çağrıştırsa da günümüz perakendecileri, küresel tanınırlığından yararlanarak onu Cyber Monday ile birlikte önemli bir satış etkinliği haline getiriyor.
Türkiye’de Black Friday ticari olarak uyarlanmasına rağmen, adı ve kendisi Türk/İslam kültürüyle uyuşmadığı için ulusal ve uluslararası markalar tarafından Efsane Cuma, Efsane Gün veya Süper Cuma gibi farklı isimler altında yeniden tanımlanmıştır.
Black Friday’in Kritik Negatif Etkileri:
Geleceğe bakıldığında, Black Friday'in önemi özellikle ekonomik endişeler ve artan çevrimiçi hakimiyet ortamında belirgin bir şekilde devam ediyor. Uzmanlar, çevrimiçi alışverişin öncülük ettiği platformlarda ve Instagram, TikTok gibi sosyal medya uygulamaları üzerinden alışveriş yapma gibi alternatif yöntemlerde devam edecek bir büyüme öngörüyorlar. Bu perakende şöleninin tarihî kökenlerinden, küresel alışveriş etkinliği olarak adapte olmasına kadar olan değişimi, tüketim ve ticaretin dinamik doğasına ve kültürel yorumlamalara rağmen nasıl uyum sağladığını vurguluyor.
Black Friday, pek çok sektörde önemli bir etkinlik olmasının yanı sıra çeşitli tartışmaları da beraberinde getiriyor. Büyük indirimler, çeşitli promosyonlar ve alışveriş çılgınlığı gibi görünen bu gün, aslında tüketim ve harcama baskısı, büyük ölçekli alışverişlerin potansiyel çevresel zararları, çalışan yoğunluğu ve stresi gibi bazı olumsuz etkilere de sahip olabilir.
Black Friday ve Bilinçli Alışveriş: Öneriler ve Tavsiyeler
Takviminize not etmeniz gereken önemli tarihlerden biri bu yıl 24 Kasım 2023 Cuma gününe denk gelen Black Friday. Bu özel gün için size bazı önerilerimiz var!
1. Bütçe Planlaması: Alışverişe başlamadan önce, öncelikle detaylı bir gelir-gider analizi yapmak önemli. Alışveriş için ayıracağınız bütçeyi belirleyerek kontrollü ve bilinçli harcamalar yapabilirsiniz. Ne kadar harcama yapabileceğinizi belirlemek, sonrasında sizi gereksiz masraflardan koruyacaktır.
2. Öncelik ve Gereklilik Sıralaması: İhtiyaçlarınızı ve önceliklerinizi belirlemek, Black Friday indirimlerinden en iyi şekilde yararlanmanızı sağlar. Alışveriş listesi oluştururken, gerçekten ihtiyaç duyduğunuz ve uzun süre kullanabileceğiniz ürünlere odaklanın. Birçok şeye sahip olmaktansa, işinize yarayacak ve size uzun süre fayda sağlayacak ürünlere yatırım yapın.
3. Pazarlama Tekniklerine Dikkat: Black Friday dönemi, renkli ve dikkat çekici pazarlama teknikleriyle doludur. Bu süreçte alışveriş yaparken acele etmeyin ve dikkatinizi fazlasıyla çekebilecek reklamlara karşı uyanık olun. İhtiyacınız olan şeylere odaklanın ve sizi gereksiz alışverişlere yönlendirebilecek “cazip” fırsatlara karşı direnç gösterin.
4. Kendinize Yatırım Yapın: Black Friday sadece alışverişten ibaret değil, aynı zamanda kendinize yatırım yapma fırsatı sunuyor. Somut eşyaların geçici olduğunu unutmayın, ancak kendinize yapacağınız yatırımlar kalıcıdır. Bir hobi edinmek, kendinizi geliştirmek veya yeni bir konu öğrenmek, kişisel gelişiminiz için harika bir yatırım olabilir. Online kurslara göz atarak, yeni şeyler öğrenerek ve kendinizi geliştirerek kalıcı bir yatırım yapabilirsiniz.
Black Friday, sadece alışveriş yapma günü olmaktan çıkıp, aynı zamanda bilinçli harcama ve kişisel gelişim için bir fırsat sunuyor. Bu önerilerle, bu özel günü daha anlamlı ve verimli bir şekilde geçirebilirsiniz. Unutmayın, en değerli yatırım kendinize yapılan yatırımdır.
Haber bültenimize abone olun
