Artık hayatımızın ayrılmaz parçaları haline gelen Apple, Google ve Facebook gibi markalar bugün teknoloji alanında dev şirketlere dönüştü. Ancak bunların hepsi yolculuğuna birer startup olarak başlamıştır. Türkçe'de henüz herhangi bir karşılığı bulunmayan "startup" sözcüğü, ilk olarak 1976 yılında Forbes dergisi tarafından "umut vadeden şirket" anlamında kullanılmıştır. Günümüzde sık sık “girişim” kelimesiyle eş anlamlı olarak görmek mümkündür.
Peki bu “startup” tam olarak nedir ve nasıl kurulur?
Startup şirketleri, benzersiz bir ürün veya hizmet geliştirmek, onu piyasaya sunmak ve müşteriler için eşsiz bir değer yaratmak amacıyla kurulan genç şirketlerdir. Teknolojinin hayatımızdaki rolünün büyümesiyle startup konsepti de değişmiştir. Günümüzde küresel bir fenomen haline gelen startuplar, dünyada sayısız örneğiyle karşımıza çıkmaktadır.
Startup kültürünü daha yakından incelemek adına sizin için son 20 yılın başarılı girişimlerinden 6 örnek derledik:
Airbnb
Airbnb macerası, Brian Chesky, Nathan Blecharczyk ve Joe Gebbia’nın 2007 yılında ev kiralarını ödeyebilmek için giriştikleri bir mücadeleyle başlamıştır. San Francisco şehrinde o yıl düzenlenecek ünlü bir tasarım konferansı sırasında tüm otellerin dolu olduğunu gören arkadaş grubu, katılımcılara şişme yatak ve kahvaltı hizmeti sunmaya karar verirler. Kendileri de tasarım okulu mezunu olan üçlü, konferansa gelen kişilere evlerinde kalmayı ve şehri gezdirmeyi teklif eder. Kulağa çılgınca gelse de Airbnb’nin temellerini işte böyle atarlar.
Üçlü arkadaş grubu, Airbnb’yi kurdukları ilk dönemde evlerini kısa dönemli kiralamak isteyen kişilerle tek tek iletişime geçmiş ve evlerini daha çekici kılmak için dekore etmelerine yardım etmişlerdir. Başlangıçta yatırımcılar tarafından ciddiye alınmayan veya farklı rezervasyon siteleriyle karşılaştırılan Airbnb ve kurucu ekibi, bu eleştirileri duymazdan gelerek sistemlerine ev sahibi değerlendirmesi, Airbnb ile ödeme gibi özellikler getirerek rakipleri arasında sıyrılmaya ve yükselmeye devam etmiştir. Günümüzde piyasa değeri yaklaşık 75 milyar dolardır.
Temaya göre kurslar:
Kurucuları Ben Silberman ve Paul Sciarra’nın “Tote” adında geliştirdikleri bir uygulamadan ilham alarak yola çıktıkları bir platform olan Pinterest, 2009 yılında kurulmuştur. İkilinin amacı, kağıt katalogların dijital versiyonunu oluşturmaktır. İlk 9 ayında 10 bin kullanıcıya ulaşan platform, 2011 yılında Time dergisi tarafından “Yılın En İyi 50 İnternet Sitesi” listesine girmiştir. 2013 yılında 48 milyon kullanıcıya ulaştığı duyurulan Pinterest, bir sonraki yıl ürün pazarlamak için bir fiyat politikası belirlemiş ve değerini katlamaya başlamıştır.
2017 yılında değerini 12 milyar dolara çıkararak “unicorn” unvanı kazanmıştır. Günümüzde en çok kullanılan sosyal medya platformlarından biridir.
LinkedIn, kurucu ortaklarından Reid Hoffman’ın salonunda 2002 yılında kurulmuştur. LinkedIn'in temel amacı, kullanıcıların bir ağ oluşturmalarına, profesyonel kimliklerini geliştirmelerine ve iş fırsatlarına erişmelerine yardımcı olmaktır. Platform ilk olarak Silikon Vadisi’ndeki teknoloji profesyonelleri arasında popülerlik kazanmıştır.
2005 yılında premium üyelik özelliğini sunan LinkedIn, bu sayede cirosunu artırmaya başlamış ve kullanıcı sayısını 5 milyona taşımıştır. 2011 yılında New York Borsası’nda hisse değeri 45 dolardan halka arz edilen şirket aynı sene 135 milyon kullanıcıya ulaşmıştır.
İş modelini sürekli geliştirerek değerini katlayan LinkedIn, 26.2 milyar dolar karşılığında Microsoft tarafından satın alınmıştır. Günümüzde 700 milyondan fazla kullanıcısı olan LinkedIn, profesyonellerin iş fırsatlarını takip etmek için tercih ettiği platformların başında gelmeye devam etmektedir.
Xiaomi
Xiaomi’nin kurucusu Lei Jun, Xiaomi macerasına atılmadan önce çeşitli girişimlerde bulunmuştur. Online bir kitap mağazası olan Joyo.com’u 75 milyon dolar karşılığında Amazon’a satmayı başarmıştır. Edindiği tecrübe ve sermaye ile birlikte Google’un kurucu ortağı Sergey Brin’in yardımını alarak 2010 yılında Xiaomi’yi kurmuştur.
Bir yazılım şirketi olarak başlangıcını yapan Xiaomi, 2011 yılında ilk akıllı telefonunu piyasaya sürmüştür. “Dürüst fiyata kaliteli ürünler” mottosuyla yola çıkan Xiaomi, günümüzde akıllı telefon piyasasında beş dev şirketten biri haline gelmiştir.
Akıllı telefonların yanında akıllı ev cihazları, bilgisayarlar ve aksesuarlar da üreten Xiaomi’nin değeri günümüzde yaklaşık 50 milyar dolara ulaşmıştır.
Getir
Getir, “Eğer insanlara 3 dakikada taksi gönderebiliyorsak, diğer ihtiyaç ürünlerini de 10 dakikada götüremez miyiz?” sorusuyla yola çıkan Nazım Salur ve ortakları tarafından 2015 yılında kurulmuştur. Bir kıtadan diğerine dakikalar içinde geçilmesi mümkün olan İstanbul gibi bir şehirde ulaşım avantajından faydalanarak başlangıç yapan Getir, en büyük yatırımını yazılım ekibine yapmaktadır. Getir bünyesinde, müşterilerin ne zaman, ne kadar sıklıkla ve hangi ürünleri sipariş ettiğini analiz ederek teklifler oluşturan bir altyapı bulunmaktadır. Bu sayede müşterilere market ihtiyaçları en kısa sürede ulaştırılmaktadır.
Trendyol gibi Getir de pandemi sırasında piyasada daha da öne çıkmış ve GetirÇarşı, GetirYemek hizmetleriyle etki alanını genişletmiştir. 2021 yılında 2.6 milyar dolar değerine ulaşarak Türkiye’nin en değerli startup’ı unvanını kazanmış ve unicorn statüsüne ulaşmıştır.
Meditopia
Meditopia ekibi, 2017 yılında uygulamalarını piyasaya sürerek dünya genelinde insanlara huzur dolu bir yaşam fırsatı sunma vizyonunu hayata geçirmiştir. İnsanların anın tadını çıkarabilmesine yardımcı olmak amacıyla geliştirilen uygulama 2019 yılında 2.3 milyon euro yatırım almıştır.
Yapılan araştırmaya göre, pandemi döneminde yükseliş gösteren depresyon, kaygı, yalnızlık hissiyatı ile meditasyon uygulamaları arayışı 2020 yılında bir önceki yıla göre %65 artmıştır. Bu süreçte cirosunu 13.89 milyon dolara çıkaran Meditopia, günümüzde en çok kullanılan meditasyon uygulamaları arasında ilk beşte yer almaktadır.
Kendi Startup Hikâyenizi Nasıl Yazabilirsiniz?
Her girişimin öyküsü kendine has olsa da hepsinin temelinde inovasyon yatmaktadır. İncelediğimiz girişimler, güçlü bir ekibin parlak fikirleri başarılı bir şekilde hayata geçirmesi ve değişen yaşam koşullarına uyum sağlayarak uzun vadede yükselişlerini sürdürebilmelerinin örnekleridir.
Siz de parlak bir fikriniz olduğuna inanıyor ve girişim dünyasına adım atmak istiyorsanız, yolculuğunuza Laba’nın Dijital İnovasyondan Yatırımcıya Startup Yönetimi’ne katılarak başlayabilirsiniz! 7 startup girişiminde yer almanın yanı sıra bankacılık ve telekomünikasyon gibi farklı sektörlerde 12 yıllık bir tecrübe edinmiş eğitmenimiz Halil Furkan Kesler ile 9 derslik bir süreçte bir startup’ın kuruluş sürecine dair her şeyi öğreneceksiniz.
Ek olarak, kurs sonunda gerçekleşecek workshoplar sayesinde melek yatırımcılarla tanışma fırsatı edinecek ve kendi yatırımcı sunumunuzu alanında tecrübeli isimlerle değerlendirebileceksiniz.
Girişim felsefesinden MVP oluşturmaya kadar birçok konuda detaylı bilgiler edineceğiniz eğitimimize göz atmak için tıklayın.
