Power BI, birbirinden bağımsız veri kaynaklarınızı tutarlı, görsel olarak sürükleyici ve etkileşimli öngörülere dönüştürmenizi sağlamak için birlikte çalışan yazılım hizmetlerinden, uygulamalardan ve bağlayıcılardan oluşan bir koleksiyondur. Uluslararası eğitim platformu Laba’nın Power BI kursu çok yakında başlıyor ve derse Mecedes-Benz’in Kıdemli İş Zekası Danışmanı Dr. Fatih Güneş ev sahipliği yapacak. Yoğun talebin bulunduğu Power BI kursu öncesinde Fatih Güneş’ten alanıyla ilgili en temel soruların yanıtlarını aldık.
#1.İş zekası danışmanlarına talep neden artmaktadır?
Öncelikle İş Zekası kavramını açıklamak burada faydalı olacaktır. BI (Business Intelligence) olarak adlandırılan ve doğrudan dilimize çevrilmesi sonucu iş zekası olarak tanımlanan bu terimi, kurum veya organizasyonların kullanmış olduğu sistemlerin artması ve buna bağlı olarak ortaya çıkan verinin doğru ve etkin kullanımının ihtiyacına bir çözüm sunan bir dizi süreç ve kullanılan teknolojilerin bütünü olarak ifade edebiliriz.
Şirketlerin kullanmış olduğu sistem veya uygulamaların tamamının arkasında bir veri havuzu bulunmaktadır. Kullanılan tüm bu uygulamaların nihai hedefi aslında firmaların stratejik kararlarına yön verebilmesini sağlamaktır. Birçok kaynaktan toplanan ham verinin kullanışlı hale gelmesi ve bir anlam ifade edebilmesi iş zekası danışmanları tarafından kullanılan teknoloji ve yöntemleri ile yapılmaktadır.
Dolayısıyla artan teknoloji kullanımı ve buna bağlı olarak veri miktarı iş zekası danışmanlarını son yıllarda oldukça kritik hale getirmiş ve önemini artırmıştır.
#2.İş zekası araçlarının kullanımının kurumlar ve yönetimleri açısından önemi nedir?
Artan rekabet ortamında şirketler arasında oluşan farklar artık alınan önemli ve stratejik kararlar sayesinde meydana gelmektedir. Zaman, kaynak ve maliyetlerden tasarruf etmenin yolu doğru karar alabilmeyi ve stratejik hamleler yapabilmeyi sağlayan karar destek sistemlerinden geçmektedir. Şirketlerin, özellikle büyüyen yapıların en zorlandıkları konularından başında tüm süreçlere hakim olamama ve buna bağlı olarak etkin ve verimli yönetememe sorunları gelmektedir.
İş zekası, tam burada iş birimlerinden üst yönetime kadar şirket bünyesinde üretilen tüm veriyi izleyebilme, yorumlayabilme ve buna bağlı olarak karar alırken doğru hedeflere odaklanabilme imkanı sunmaktadır. Bu anlamda potansiyeli doğru kullanabilme ve yol haritasının oluşabilmesi için bu yapıların kullanılması şirketler açısından kaçınılmazdır.
#3.İş zekası aracı olarak Power BI hangi yönleri ile öne çıkmaktadır?
Power BI, Microsoft’un iş dünyasına kombine bir analitik platform olarak sunduğu ve rakiplerine göre henüz yeni diyebileceğimiz bir ürün olmasına rağmen iş zekası alanında her geçen gün kullanımı artan bir iş zekası ürünüdür.
Power BI, birden fazla kaynaktan verilerin alınması, toplanan verilerin temizlenmesi, dönüştürülmesi, modellenebilmesi ve güçlü görsel araçları ile görselleştirilmesi gibi birçok işlemi tek bir çatı altında yapmanızı sağlıyor. Bulut ve On-Prem çözümleri ile gerek Azure teknolojileri ile uyumu gerekse diğer lokal sistemler ile hızlı ve kolay entegrasyonu Power BI’ı bir adım öne çıkarmaktadır.
Microsoft’un her kullanıcıyı bir Power-User olarak hedeflemesi neticesinde kullanıcı arayüzünün de son derece kolay olması ve Excel, Word gibi diğer ürün ailelerine benzerliği Power BI’ın diğer önemli artılarından. Ayrıca Cloud versiyonunda doğrudan Azure ortamını kullanmanız size son bulut teknolojilerinden de faydalanmanızın önünü açıyor. Örneğin Microsoft’un yerleşik yapay zeka araçlarından soru cevap (Q&A) özelliği gibi birçok araç ve uygulamayı Power BI’da kullanabiliyorsunuz.
#4.Veri analizi ve iş zekası birbirlerine bağlı kavramlar mı?
İş zekası yukarıda bahsettiğimiz gibi aslında veri analizini de içeren bir dizi süreç ve teknolojilerin kullanımı ile sağlanan bir hizmet paketidir. Veri analizi iş zekasının bir parçası olsa da bu alanda Veri Bilimci, Veri analisti, Veri Görselleştirme Uzmanı gibi farklı rol ve unvanların oluştuğu görülmektedir. Veri Analistleri veya veri analizi yapacak profesyonellerin aynı zamanda iş birimlerinin süreçlerine ve use-case lerine de hakim olması gerektiğini söyleyebiliriz. Finans alanında veri analizi yapan bir uzmanın kullandığı yöntem, teknik veya sahip olduğu altyapı tıp alanında veya mühendislik alanında çalışan bir analistin kullandığı metotlardan farklı olabilir. Dolayısıyla veri analizi yapan profesyonellerin aynı zamanda veriyi anlama ve yorumlayabilme yönünden yeterli donanım ve birikime sahip olması gerekmektedir.
#5. ETL, Veri modelleme ve Veri ambarı kavramlarını kısaca açıklayabilir miyiz?
Bu kavramlar iş zekası sürecinde kullanılan ve işlenen en önemli metodolojilerdendir. ETL kavramı Extract-Transform and Load kelimelerinin kısaltılmış halidir. Bir rapor sisteminin oluşturulabilmesinin ilk adımı veriyi çekmekle başlamaktadır. Çekilen verinin raporda kullanılabilir hale gelmesi ve anlamlandırılabilmesi için bir dizi işlemden geçmesi gerekmektedir. ETL süreçlerinde veri ayıklanır, dönüştürülür ve görselleştirilmeye hazır hale getirilir. Bu adım aynı zamanda veriyi okumanın ve anlamanın ilk adımlarındandır. Etkili bir içgörü oluşturabilmek için bu adım oldukça önemlidir.
Veri modelleme aşaması çekilen veri tablolarının arasında ilişkiler kurularak raporların daha hızlı ve efektiv çalışması sağlanmaktadır. Fact ve Dimension dediğimiz olgu ve boyut tabloları ile veriyi tablolar halinde daha kolay yönetebilme ve okuyabilme imkanı olmaktadır.
Veri ambarı ise standart yaygın olarak kullanılan işlemsel (Transactional) veri tabanlarından farklı olarak raporlamaya özgü geliştirilen sistemlerdir.
#6.İş zekası alanında çalışmak isteyen veya bu alanda kariyer hedefleyen adayların nasıl bir profile sahip olması gerekir?
Öncelikle tabi ki veriyi okuma ve anlama yeteneği açısından bir altyapı veya deneyimin olması veya bu yönde gelişime açık olmak son derece önemlidir. Excel vb. analitik araçların daha önce kullanılmış olması burada en önemli başlangıç noktalarından birisi olduğunu belirtmek gerekir. Sektörde bu alanda çalışan uzmanların farklı disiplinlerden geldiği ve IT bağımlılığın veya teknik bilginin arka planda olduğunu da söyleyebiliriz.
Yani bir iktisat mezunu ile Elektrik – Elektronik Mühendisinin birlikte çalıştığı bir İş zekası departmanı sektörde oldukça sık rastlanan bir durum. Dolayısıyla ilgi, alaka ve çalışmanın yanında analitik düşünme yeteneğinin gelişime açık olduğu her profilin bu alanda çalışabileceğini rahatlıkla söylemek mümkün.
#7.Sektörde İş zekası danışmanlarının veya Power BI uzmanlarının iş olanaklarını değerlendirebilir miyiz?
Sektörde aslında şirketler tarafından kullanılan sistemlerin veri tabanlarından sorgular ile verilerin çekilmesi ve raporlar oluşturulması yıllardır olan bir durum. Bu tarz görev ve sorumluluklar işin başlangıcında veri tabanı uzmanları veya iş birimlerinde uzmanlaşan Excel gibi ürünlere hakim profesyoneller tarafından yürütülüyordu. Fakat her geçen gün artan teknolojilerin çeşitliliği ve veri kaynakları, iş zekası araçlarının kullanımını ve bu ürünlere hakim uzmanların istihdamını kaçınılmaz kılmıştır. Dolayısıyla bu alanda iş fırsatlarının olduğunu ve her geçen gün arttığını söyleyebiliriz.
Hatta büyük çaplı kurumsal yapılarda artık bu süreçlerin 1-2 uzmandan ziyade iş zekası mühendislerinden oluşan departmanlar tarafından yönetildiği görülmektedir. Power BI gibi yeni nesil ürünler ise hem ülkemizde hem dünyada şirketler tarafından tercih edilen araçların başında gelmesi sebebiyle bu yönde kendini geliştiren adayların iş fırsatlarını yakalama noktasında önde olacağını rahatlıkla söyleyebiliriz.
#8.Power BI kullanımı ülkemizde ne kadar zamandır yoğunlaşmıştır?
Microsoft ürün ailesi yıllardır ülkemizde ve sektörde en fazla kullanılan araçların başında gelmektedir. Başta Office uygulamaları ve SQL Server gibi kurumsal çözümler olmak üzere birçok Microsoft bileşeni birey ve firmaların yaygın olarak kullandığı ürünlerin başında gelmektedir. Her ne kadar analitik çözümlerin başında Excel gelse de daha sonra SQL Server yapısı altında Microsoft’un sunduğu ETL araçlarından SSIS, SSAS ve rapor sistemlerinden SSRS gibi çözümler yıllardır sektörde kullanılmakta ve kullanılmaya devam edilmektedir. Power BI ise tüm bu analitik know-how‘un Microsoft tarafından taçlandırıldığı bir platform olarak öne çıkmaktadır.
Dolayısıyla yeni nesil bir ürün olmasına rağmen Microsoft aşinalığı sebebiyle sektörde çok hızlı bir şekilde kullanımının arttığını söyleyebiliriz. Bankalar, Sigorta Şirketleri, Holdingler gibi çoklu yapıların da raporlarını Power BI‘a taşıdığını ve kullandığını görmekteyiz. Kariyer sitelerindeki bu alandaki iş ilanlarını incelediğimizde bu durum göze çarpacaktır.
