IT Recruiter eğitimimiz öncesinde, deneyimli eğitmenimiz Nurettin Afşar ile BT sektöründe işe alımın inceliklerini ve sektördeki yenilikleri incelediğimiz bir röportaj gerçekleştirdik. Keyifli okumalar!
1) Kıdemli bir IT Recruiter olarak kariyer yolculuğunuzdan bahseder misiniz? Bilişim ve teknoloji alanına geçmeye nasıl karar verdiniz?
Ben aslında İK alanına geçmeden önce bilişim üzerine eğitim almıştım. İlk lisans eğitimim Bilgisayar Bilimleri üzerineydi. Onu tamamladıktan sonra bilişim alanında uzun süre çalışmadım. Yurt dışında çalıştığım işletmelerde İK'nın işe alım, eğitim, bordro ve özlükle ilgili fonksiyonlarını yürüttüm. Türkiye’ye döndükten sonra, etkin çevrem BT alanında olduğu için bu alanda çalışmaya başladım. İkinci üniversite olarak işletme okudum ve sonrasında da İnsan Kaynakları üzerine yüksek lisans yaptım. Tez çalışmamda “Sürdürülebilir İnsan Kaynakları” konusunu inceledim. Paralelde dönüş sonrası, bir Kalem Yazılım şirketinde iş geliştirme ve pazarlama üzerine çalıştım. Geçiş yaptığım Mobit A.Ş.’de ise pazarlama bölümünde görev aldım. Her iki firma da bilişim teknolojileri sektöründe yer almaktadır.
İstanbul’dan İzmir’e yerleştikten sonra İK alanında çalışmaya başladım. Infinity Danışmanlık’ta IT rolleri için işe alım yaptım. Sonrasında HBYS yazılımları üreten bir AR-GE firması olan Probel Yazılım’da İK müdürü olarak görev aldım. İşe alımın yanı sıra özlük işleri, eğitim ve gelişim, çalışan deneyimi ile performans yönetimi fonksiyonlarını yürüttüm.
Şu anda EPAM Systems firmasında Talent Acquisition ekibinde Kıdemli İşe Alım Uzmanı olarak SAP rolleri ve Senior Manager rollerinin işe alımlarını yürütüyorum.
2) Kariyer yolculuğunuzda ne gibi zorluklarla karşılaştınız?
Kariyer yolculuğunda çıkışlar olduğu gibi inişler de yaşıyor insan doğal olarak. Burada önemli olan kişinin kendine hedefler koyabilmesi ve bu hedeflere ulaşmak için stratejiler geliştirme becerisi kazanabilmesidir.
Önceki soruda bahsettiğim gibi uzun yıllar yurt dışında kaldım. Ülkeme döndükten sonra kariyer planlamamı tekrar gözden geçirmem gerekiyordu ve bu hedefle yeniden eğitim aldım. Günümüzde tek sektörde uzun bir kariyer yapan kişiler farklı alanlara geçiş yapabiliyor. Eskiden tek bir alanda uzmanlaşıp orada emekli olana kadar kariyerlerini sürdürüyorlardı. Şimdi çalışanların bir işletmede geçirdikleri ortalama çalışma sürelerinde bile kısalmalar gözleniyor. Proje bazlı, yeni bir alanda yetkinlik ve deneyim kazanmaya yönelik kendini geliştiren ve hep öğrenen çalışan profilleri rağbet görüyor.
3) Bir IT recruiter tam olarak ne yapar? İK alanında çalışıp bilişime yönelmek isteyen kişilere ne gibi önerilerde bulunursunuz?
Aslında IT recruiter rolünün iş hayatımızda kullanılmaya başlaması çok uzak bir dönemde olmadı. Sanırım 10 yılı ancak bulmuştur, belki de daha azdır. Globalde konuşacak olursak tabii ki daha eskidir. Elbette BT alanındaki firmalarda daha öncesinde de İşe Alım Uzmanları görev alıyordu. Sektöre özel bu unvanın kullanımı yeni bir olgu.
IT recruiter, IT firmalarında veya IT sektörüne dışarıdan kaynak sağlayan danışmanlık firmalarında işe alım sürecini uçtan uca yöneten kişidir. Bu sürecin adımları ve kapsamı firmadan firmaya farklılıklar gösterebilir. Aslında yapılan iş asli olarak İK’nın işe alma / seçme ve yerleştirme fonksiyonudur. İşe alınan kişilerin BT alanında olması sebebiyle iş tanımları ve gerekleri, sektöre özel yetkinlikleri bilmeyi ve değerlendirmeyi gerektirmektedir.
Örnek verecek olursak, perakende sektöründe faaliyet gösteren bir firmada işe alım yapan İK uzmanı sektör değiştirip üretim alanında çalışan bir firmaya geçtiğinde yapması gereken adaptasyon ve öğrenme süreci ile benzer bir süreci geçirmesi gerekecektir. Yeni roller için iş tanımlarını ve yetkinlik setlerini öğrenmesi gerekecektir. Bu alanda, sektöre özgü teknoloji ve jargonu öğrenme süreci, kendini her dönemde güncel tutmanın gerekliliği nedeniyle daha dinamik bir yaklaşım gerektirir. Bolca okumak ve BT alanında güncel trendleri takip etmek faydalı olacaktır.
4) BT oldukça geniş bir sektör. Sektörde işe alım yaparken, adayların becerilerini değerlendirme konusunda karşılaştığınız zorluklar var mı? Değerlendirme sürecinden bahseder misiniz?
Haklısınız, sektör oldukça geniş ve çok farklı uzmanlık alanlarını barındırıyor. Becerilerin değerlendirilmesi her sektörde en dertli olunan alandır. Adayın CV’sinde yazılanlar ve mülakatlarda aktardıkları, test ve sınavda gösterdikleri başarıya göre bir ölçümleme yapılır.
Bunun her zaman kesinlikle doğru bir değerlendirme olduğunu söylemek güçtür.
Adayların değerlendirme anında yaşadığı stres gibi faktörler onların olduklarından daha az başarılı gözükmelerine sebep olabilir. Bazen görüşmecinin hatalarını da buna ekleyebiliriz.
Bunların oluşturacağı riskleri azaltmak için görüşmelere iyi hazırlanmak ve süreçte olabildiğince objektif kalmak çok önemlidir. Hem adayın hem işletmenin kaynaklarının verimli kullanılması adına bu çok önemlidir.
Değerlendirme sürecinde, yeni teknolojik değerlendirme merkezi uygulamalarını ve araçlarını kullanmak belli bir standart sağlamak adına faydalı olmaktadır. Adayın işe alım deneyiminde geçirdiği süreç işveren markasının önemli unsurlarından birisidir. Bu sürecin adımlarının iyi tasarlanması, adayların her aşamada bilgilendirilmesi ve onlardan geri bildirim alınması sürece katkı sağlayacaktır.
Bu süreçte bir ön değerlendirme yer alır. CV’ler gözden geçirilerek belirlenen filtrelere göre pozisyona uygun adaylar değerlendirme havuzuna alınır. Sonrasında rolün gereklerine göre tasarlanmış testlere yönlendirme yapılır. Teknik görüşme sonrasında da kısa liste oluşturulur. Test süreci, yetenek ve yabancı dil testleri, kişilik envanterleri ile BT alanına özgü uzmanlık testlerini içerir.
5) Teknolojinin çok hızlı geliştiği bir çağda yaşıyoruz. İşe alım sürecinde teknolojik gelişmeleri nasıl takip ediyorsunuz? Bu durum, işe alım sürecini nasıl etkiliyor?
İş alanınız BT olunca haliyle şirketinizin uzmanlık alanındaki gelişmeleri içeriden takip ediyorsunuz. Bunların yanı sıra, biz işe alımcıların sosyal ağı olan LinkedIn’de BT alanındaki AR-GE şirketlerinin haberlerini, kendi alanlarında uzman olan kişilerin paylaşımlarını ve düzenli olarak haber bültenlerini takip ediyoruz.
Trendleri de takip etmeniz gerekiyor, piyasadaki makro gelişmeleri, globaldeki büyük teknoloji şirketlerinin hamlelerini ve yeni stratejilerini, çalışma hayatına dair İK ile ilgili yeni uygulamaları takip etmek gerekiyor. Yeni teknolojilerin işte kullanılması ile iş tanımlarının da bu duruma uygun olacak şekilde güncellenmesi gerekiyor. BT, oldukça dinamik bir sektör. Recruiter olarak çalışacak kişinin öğrenmeye açık olmasının ve kendini güncel tutmasının en önemli yetkinliklerden birisi olduğunu düşünüyorum.
6) Teknolojik gelişmelerin en gündemde olan konusu yapay zeka. Yapay zeka, BT sektöründe işe alımı nasıl etkiliyor? Gelecekteki olası etkileri hakkında ne düşünüyorsunuz?
Evet, yapay zeka günümüzün fenomeni. Bu teknoloji aslında uzun zamandır değerlendirme merkezi uygulamalarında kullanılıyor. Adayları ararken, onlara ulaşmak için mail yazarken bile ATS (aday takip sistemi) uygulaması içinde bu teknolojiden faydalanıyoruz.
Aday değerlendirmede ve mülakatlarda adayların davranışlarını da değerlendirmeye yarayan uygulama alanları var. En çok da başvuru sayısının çok olduğu alanlarda kullanılıyor.
Zaman ve kaynak tasarrufu sağlıyor. Ayrıca daha önce de bahsettiğim gibi değerlendirmecilerin bazı hatalarının önlenmesine katkıları da var. BT sektörünün bu tür uygulamaların ilk kullanıldığı sektör olduğunu söyleyebiliriz. Doğru adaya daha hızlı ulaşmak pozisyonu kapama süresine olumlu etki yapmakta ve maliyetleri düşürmektedir.
7) Yapay zekanın oyuna dahil olduğu çağımızda, insan dokunuşu süreçte nasıl bir rol oynuyor?
Yapay zekadan süreç içinde faydalanmak zaman ve maliyet ile ilgili kazançlar getirmekte, ancak süreç bir aday deneyimi olduğu için bunun insandan tamamen arındırılması ne kadar sağlıklı olur emin değilim. Ben kendi payıma insanın düşüncesinin akıl ve duygu olarak iki tarafı olduğuna ve yaşadıklarımızı anlamlandırmada duygularımızın etkili olduğuna inanıyorum. Aday deneyimi için insan vurgusunun önemli olduğu kanısındayım.
8) Dijital dönüşümün yanı sıra küreselleşen bir dünyada yaşıyoruz. Şirketler artık daha kapsamlı ekiplerden oluşuyor. Kursumuzun “İşe Alıma İnsan Odaklı Bakış” dersinde değineceğiniz çeşitlilik ve kapsayıcılığı sağlamak için ne gibi yöntemler önerirsiniz?
Çeşitlilik bir zenginliktir. İş gücünde gerçek anlamda çeşitliliği sağlamanın anahtarı, işe alımda çeşitliliği, yani kişilere veya gruplara karşı ön yargıların olmadığı bir işe alım sürecini benimsemektir. Her zaman liyakatin temel alındığı, mümkün olan en iyi adayı bulmanın hedeflendiği ‘işe alımda çeşitlilik’ yaklaşımı, işe başvuran ve gerekli nitelikleri taşıyan herkesin, geçmişi, çevresi, arka planına bakılmaksızın eşit fırsata sahip olmasını sağlamaya yöneliktir.
Bunun için; iş ilanlarından başlayarak yazım diline bile dikkat etmek gereklidir. Aday havuzlarında da çeşitliliğin mümkün olduğunca sağlanması önemlidir. Çeşitliliğe katkı sağlayacak adayların başvurması için adayların ilgisini çekecek iş yeri politikaları sunulmalıdır.
Tanıtım için kullanılan materyallerde ve içeriklerde bu kültürden örnekler sunulmalıdır.
Örneğin, bazı şirketler değerlendirmede kör öz geçmiş ve kör değerlendirme uygulamaları gerçekleştirmektedir.
9) Laba’da uygulamalı eğitim felsefesini benimsiyoruz. Katılımcılarımız, kurs sonucunda ne gibi pratik beceriler edinecek?
Her derste vereceğimiz teorik bilgileri destekleyecek ödev, case study ve role play çalışmaları gibi pratik uygulamalarımız olacak. Uçtan uca tüm sürecin adımlarının pratik olarak deneyimlenmesini sağlayacağız.
Bir iş tanımı nasıl yapılır, bunun için iş gerekleri ve sorumlulukların, teknik ve sosyal becerilerin tanımlanmasından, iş ilanının hazırlanmasına, aday CV’lerinin değerlendirilmesinden, aktif aday aramasında (headhunting) hangi parametrelerin kullanılması gerektiğine, test ve kişilik envanteri uygulamasından, mülakat yürütülmesine ve en sonunda da değerlendirmeye ve karara kadar tüm aşamaların pratik uygulamalarını deneyimleyecekler.
10) Bu becerilerin gerçek dünyaya yansımasını nasıl yorumluyorsunuz? Teknolojik gelişmeler sonucu artan çalışan ihtiyacıyla birlikte BT’de işe alım sürecini ne gibi yenilikler bekliyor?
Katılımcılarımız elbette iş hayatında bu becerilerin daha çok kullanılmasıyla deneyim kazanacaktır. BT sektörü diğer sektörlere ve hatta toplum hayatına da katkılarıyla yön vermektedir.
Bunun hem avantajları hem de dezavantajları bulunmaktadır. BT iş alanında artık birçok firmada uzaktan çalışma yaygınlaşmakta ve daha önce bahsettiğimiz gibi yapay zeka gibi uygulamaların kullanımı artmaktadır. Uzaktan çalışma, fiziki ortamlarda yürütülen mülakat süreçlerine kıyasla daha hızlı bir süreç oluşmasına katkı sağlamaktadır. Tabii bunun faydaları yanı sıra aday deneyimi noktasında handikapları da bulunur.
Teknolojinin merkezinde faaliyet gösteren şirketlerin bu gelişmelere uzak kalması düşünülemez; daha fazla teknolojik araç, değerlendirme aşamalarında kullanılmaya devam edecektir.
