Eric Ries, günümüzde dünya çapında Lean Startup, yani Yalın Girişim metodolojisinin kurucularından biri olarak tanınıyor ancak Ries, girişimciliğe yeni bir soluk getiren bu yaklaşımın temellerini atmadan önce başarısızlığa karşı savaş veren anlık mesajlaşma uygulaması IMVU’da ürün yöneticisi ve CTO rollerini üstleniyordu. Ries, deneme yanılma ve etkisi kanıtlanan güçlü metotlarla IMVU şirketini milyonlarca dolar değerinde bir başarıya ulaştırırken aynı zamanda bu dersleri tüm girişimcilerin uygulayabileceği bir rehber haline getirmiştir. Biz de tüm yöneticilerin, girişimcilerin ve işletme sahiplerinin okuması gereken bu kitabı sizler için özetledik.
Yalın Startup’ın Doğuşu
Eric Ries, girişimin kurallarını değiştirme yolculuğuna toplum olarak mevcut sorunumuzun yanlış şeyler için gereğinden fazla çaba sarf etmemizden kaynaklandığı inancıyla çıkıyor. Dinamik ve ihtiyaçların her gün değiştiği bir çağda, girişimcilerin yaratıcılığı ve vizyonuna her zamankinden çok daha fazla ihtiyacımız var. Ancak, geleneksel yöntemler günümüz şartlarına uyum sağlayamadığından israfa neden oluyor. Yalın girişimciliğin temelini de bu israftan kaçınmak oluşturuyor.
İsmini ve kökenlerini Toyota’nın “Yalın Üretim” felsefesinden alan Yalın Girişim, aynı zamanda tasarım odaklı düşünme, müşteri bazlı ürün geliştirme ve agile metodolojileri de dahil olmak üzere birçok yönetim ve ürün geliştirme fikri üzerine inşa edilmiştir. Tüm bu fikirleri benimseyen metot, sürekli inovasyon yaratmaya yönelik yeni bir yaklaşımı temsil eder.
Ries, Yalın Girişim felsefesine IMVU şirketinde Steve Blank’in danışmanlığı ve onlarca hatadan çıkarılan derslerle ulaşmıştır. Başarılı bir girişimci ve eğitimci olan Blank, IMVU’nun zorlu yıllarında bir girişimin işletme ve pazarlama fonksiyonlarının mühendislik ve ürün geliştirme kadar önemli olduğu düşüncesini yaymaktadır. Ries ve ekibi, bu fikirleri adım adım uygulamaya koyarak müşteri geri bildirimleriyle, MVP ve pivot yöntemleriyle IMVU’yu yıllık getirisi 50 milyon dolar ve yüzden fazla çalışanı olan bir şirket haline getirmiştir.
Yöntemlerinin başarılı sonuçlar verdiğini gören Ries, kişisel bir blog açarak fikirlerini yaymaya, yeni girişimlere ve dev şirketlere danışmanlık vermeye başlamıştır. Bu yolculuk, Ries’ı dünyanın en seçkin risk sermayedarlarından Fortune 500’de yer alan yönetim kurulu odalarına ve Pentagon'a kadar götürmüştür. Ries’a göre, startup başarısı dahi genlerin ya da doğru zamanda doğru yerde olmanın bir sonucu değildir. Startup başarısı, doğru süreç izlenerek tasarlanabilir, yani öğrenilebilir ve öğretilebilir. Sonuçlar ortada, peki süreç tam olarak nasıl işliyor? Gelin birlikte inceleyelim.
Yalın Startup Prensipleri
- Girişimciler her yerdedir. Girişimcilik kavramı, Ries’ın tanımıyla “belirsiz koşullar altında yeni ürün ve hizmetler yaratmak için tasarlanmış bir insan kurumu”dur. Bu da girişimcilerin her yerde olduğu ve Yalın Girişim yaklaşımının herhangi bir sektör veya endüstrideki her işletmede, hatta çok büyük bir şirkette bile işe yarayabileceği anlamına gelir.
- Girişimcilik yönetimdir. Bir startup sadece bir ürün değil, bir kurumdur ve bu nedenle özellikle aşırı belirsizlik bağlamına uygun yeni bir yönetim türü gerektirir.
- Tüm süreç doğrulayarak öğrenme yöntemiyle ilerletilmelidir. Girişimler sadece bir şeyler üretmek, para kazanmak ya da hatta müşterilere hizmet etmek için var olmazlar. Sürdürülebilir bir işin nasıl kurulacağını öğrenmek zorundadırlar. Bu öğrenme, girişimcilerin vizyonlarının her bir unsurunu test etmelerine olanak tanıyan sık deneyler yaparak bilimsel olarak doğrulanabilir.
- Üret - Ölç - Öğren döngüsü sürekli devam etmelidir. Bir startup'ın temel faaliyeti fikirleri ürüne dönüştürmek, müşterilerin nasıl tepki verdiğini ölçmek ve ardından pivot yöntemini mi kullanacağını yoksa çabalarına devam mı edeceğini belirlemektir. Tüm başarılı startup süreçleri bu geri bildirim döngüsünü hızlandırmaya yönelik olmalıdır.
- İnovasyon muhasebesi şarttır. Girişimcilik sonuçlarını iyileştirmek ve yenilikçi yaklaşımları sorumlu tutmak için ilerlemenin nasıl ölçüleceği, kilometre taşlarının nasıl belirleneceği ve işin nasıl önceliklendirileceği gibi sıkıcı konulara da odaklanmak gerekir. Bunun için de yeni girişimler ve onları sorumlu tutan kişiler için tasarlanmış yeni bir muhasebe türüne ihtiyaç vardır.
Bölüm 1: Vizyon
Girişimciler, onlarca yıldır kendilerine özgü sorunları geleneksel yönetimin sınırlarına sığdırmaya çalışmıştır. Sonucunda ise, birçok girişimci her türlü yönetim, süreç ve disiplinden kaçınarak "sadece yap" tutumunu benimser. Ne yazık ki bu yaklaşım başarıdan çok kaosa yol açmaktadır.
Öte yandan Yalın Girişim, insanları üretkenliklerini farklı bir şekilde ölçmeye teşvik eder. Startup'lar genellikle kazara kimsenin istemediği bir şey ürettikleri için, bunu zamanında ve bütçeye uygun olarak yapıp yapmadıkları çok önemli değildir. Bir startup'ın amacı, müşterilerin istediği ve parasını ödeyeceği doğru şeyi mümkün olan en kısa sürede bulmaktır. Başka bir deyişle Yalın Girişim, yenilikçi ürünlerin geliştirilmesine yeni bir bakış açısıdır ve hızlı yinelemeyi, müşteri içgörüsünü, sağlam bir vizyonu ve büyük bir hırsı aynı anda vurgular.
Tıpkı bir araba motorunun çalışması için hassas iç döngülere ihtiyaç duyması gibi, bir startup gelişmek için iyi yönetilen bir "büyüme motoruna" ihtiyaç duyar. Bu noktaya ulaşmak ise, “Üret - Ölç - Öğren” döngüsünden geçer. Üretimin takip edeceği vizyona ulaşmak için doğru soruları sormak gerekir:
- Tüketiciler çözmeye çalıştığımız soruna sahip olduklarını kabul ediyor mu?
- Eğer bir çözüm sunsaydık, satın alırlar mıydı?
- Rakiplerden ziyade bizim çözümümüzü satın alırlar mıydı?
- Bu sorun için bir çözüm üretebilir miyiz?
Kodak’ın Başkan Yardımcısı Mark Cook’un sözleriyle, “Başarı ürüne yeni bir özellik geliştirmek değil, müşterinin sorununu çözmektir.” Mevcut sorunu hızlı, israftan kaçınarak ve doğru bir şekilde çözmek ise büyük düşünüp küçük başlayarak, yani çözüm için geliştirilen varsayımların parçalar halinde test edilmesiyle gerçekleşir. Ries, bu parçaya MVP, yani uygulanabilir minimum ürün adını verir. Amaç, tasarlanan son ürünün kusursuz haline ulaşmaktansa, ürünün kullanıma sunulacak en basit haliyle müşteriyle buluşturulması, böylece geri bildirimlerle talebin ölçülmesi ve atılacak diğer adımların belirlenmesidir.
Bölüm 2: Yönlendirme
Yönlendirme, mevcut sorunun çözümünün MVP yöntemiyle “Üret - Ölç - Öğren” döngüsünü kullanarak girişimin sürdürülebilirliğe ulaşmasını amaçlar. Bir girişim kurmak, oldukça risklidir ve bu riski minimuma indirmek için bir girişimcinin inovasyon muhasebesi yapabilmesi, bu sayede zamanında doğru kararlar vermesi ve üretilen çözümün performansı için doğru metrikleri değerlendirmesi gerekir.
İnovasyon muhasebesi, öncelikle girişimin mevcut durumunu belirlemek ile başlar. Bu sayede, mevcut yolda ilerleneceği mi yoksa pivot yönteminin kullanılması mı gerektiği çok geç olmadan anlaşılarak zaman ve kaynak israfının önüne geçilebilir. Bir girişim için mevcut durumu değerlendirmek, Ries’ın “gösteriş metriği” olarak adlandırdığı genel getiriden ziyade “aksiyon metriği” olarak adlandırdığı belirli zaman dilimine göre müşterinin ürünle etkileşimini incelemektir. Örneğin, mobil bir uygulama geliştiren bir girişimci yalnızca uygulamayı indiren kişi sayısına odaklanırsa başarılı olduğunu düşünebilir. Ancak, aylık aktif kullanıcı sayısına baktığında aslında bazı şeylerin yanlış olduğunu görerek harekete geçebilir.
Gelişimin tıkandığı veya istenilen sonuca ulaşılmadığı noktada, pivot yöntemine başvurulur. Pivot, stratejide uygulanan değişimlerdir. Değerlendirme sonuçlarına bağlı olarak müşteri segmentasyonu değiştirmek, ürünün farklı bir amaçla yeniden kullanıma sunulması veya ürüne ilk planda olmayan bambaşka özellikler eklemek gibi yollar izlenebilir.
Başarı öykülerini diğerlerinden ayıran şey, başarılı girişimcilerin planlarının hangi kısımlarının zekice işlediğini ve hangilerinin yanlış yönlendirildiğini keşfedecek ve stratejilerini buna göre uyarlayacak öngörü, yetenek ve araçlara sahip olmalarıdır.
Bölüm 3: İvme Kazanma
Ürününüzü kullanıma sundunuz, peki ya şimdi? Ries, bir işletme ne kadar büyürse büyüsün inovasyonun sürekli olarak devam etmesi gerektiğini vurgular. Bu da “küçük parçalar”a odaklanmaktan geçer. Toyota’nın Yalın Üretim felsefesinden esinlenen bu yaklaşım, ürünün tüm süreçlerinde yer alan ekiplerin birlikte çalışarak küçük ama devamlı parçalar üretmesi anlamına gelir. Üretim, fark edilen ilk hatada durdurulur. Hata çözülene kadar üretimin devam edilmediği bu süreç sayesinde, ekip hem zaman hem de paradan tasarruf eder.
Tüm ekiplerin yalnızca kendi işine odaklandığı bir çalışma ortamında bu metodolojiyi uygulamak zor olabilir. Olası bir hata olduğunda çoğu zaman bir günah keçisi aranır ve sorunun kaynağına inilmez. Ries, bu noktada hatanın kaynaklandığı kısımda çalışan tüm ekip üyelerinin dahil olduğu “Beş Neden” toplantıları yapmayı önermektedir. Art arda “neden” sorusunu sormak, sorunun kaynağına inilerek toptan çözülmesini sağlar. Bu sayede, aynı zamanda hangi sorunlara öncelik verilmesi gerektiği de belirlenir.
“Beş Neden” tekniği Toyota’nın Yalın Üretim devrimi mimarlarından Taichii Ohno tarafından geliştirilmiştir. Ries, bu tekniği girişimlerin de kullanacağı bir şekilde yeniden uyarlamıştır ve IMVU’da gerçekleştirdikleri bir toplantıdan örnek verir:
- Yeni bir sürümde, müşteriler için bir özellik devre dışı kaldı. Neden? Çünkü bir sunucuda hata gerçekleşti.
- Sunucuda neden hata gerçekleşti? Çünkü belirsiz bir alt sistem yanlış şekilde kullanıldı.
- Neden yanlış şekilde kullanıldı? Onu kullanan mühendis nasıl doğru kullanılacağını bilmiyordu.
- Neden bilmiyordu? Çünkü hiç eğitim almamıştı.
- Neden eğitim almamıştı? Çünkü yöneticisi yeni mühendisleri eğitmeye inanmıyor ve ekibi "çok meşgul".
Bu sorgulamanın ardından, asıl sorunun sunucudan ziyade şirkete yeni katılan çalışanların eğitilmesi olduğunu fark eden Ries, şirkette bir eğitim programı başlatır ve burada da “küçük parçalar” yaklaşımını benimser. Kapsamlı bir eğitim programı oluşturmak zaman alıcı olabilir, ancak adım adım bir program oluşturmak gelecekteki olası hataların önüne geçer.
Ries, kitap boyunca belirsiz koşullarda yenilikçi ürünler geliştirmek için yeni bir yönetim metodolojisi sunsa da Yalın Girişim yalnızca bir çerçevedir. Her girişimcinin bu çerçeveyi kendi koşullarına göre uyarlaması şarttır.
Yalın metodolojisine ilgi duyuyor ve daha fazla bilgi almak istiyorsanız, linke tıklayarak diğer makalelerimize göz atabilirsiniz!
