SWOT analizi kısaca; şahsınız ve işletmeniz için güçlü ve zayıf yönlerinizi anlamanıza, fırsatların farkına varmanıza ve karşılaşabileceğiniz tehditleri görmenize yardımcı olacak faydalı bir tekniktir. SWOT kelimesi, hem kişiler hem de işletmeler için 4 ana kelimenin İngilizce karşılıklarının baş harflerinden oluşmaktadır. Bunlar; Strengths (güçlü yönler), Weaknesses (zayıf yönler), Opportunities (fırsatlar) ve Threats (tehditler) kelimeleridir.
İşletmeler 50 yıldan fazla bir süredir stratejik planlama için SWOT analizini kullanıyorlar. Onun yardımıyla, yalnız kuruluşlar için değil, aynı zamanda ekonominin tüm sektörleri, devletler veya şahıslar için bir strateji analiz edilebilir ve geliştirilebilir.
Bu makale, SWOT analizinin nasıl yapılacağı ve iş hayatında nasıl kullanılacağını anlatıyor. Makale Mindtools ve Bplans'ın materyallerine dayanmaktadır.
SWOT analizini oluşturan unsurlar
İşletmenin İç analizi: Güçlü ve Zayıf Yönler
- Güçlü Yönler (Strength), bir ürünü rakiplerden ayıran, şirketin kârlılığını ve müşteri memnuniyetini artıran unsurlardır.
- Zayıf Yönler (Weaknesses), bir şirketin başarılı olmasını engelleyen, kârı ve müşteri sadakatini azaltan eksikliklerdir.
İşletmenin güçlü ve zayıf yönlerini tespit etmek için başarı için önemli olan özellikleri listeleyin. Örneğin:
- Ürün içeriği
- Fiyat
- Çeşitlilik
- Üretilebilirlik
- Marka tanıma
- Hedef kitlenin sadakati
Ardından, bu kriterlerden hangisinin rakiplerden daha iyi, hangisine göre daha zayıf olduğunuzu değerlendirin. Bunlar güçlü ve zayıf yönler olacaktır.
Önemli: SWOT analizini oluştururken mümkün olduğunca detaylı ve net bir şekilde kendinizi ifade edin. "Kaliteli ürün" ve "deneyimli ekip" gibi ifadeler çok yaygın olduklarından dolayı işletmeniz için özgül ve biricik ifadeleri bulmanız gerekir. Örneğin, "ürünümüz doğal bir içeriğe sahiptir", "ekibimizin çoğu 10'dan fazla yıllık deneyime sahip uzmanlar ve onlar düzenli olarak ek eğitimi alırlar."
İşletmenin dış analizi: Fırsatlar ve Tehditler
- Fırsatlar (Opportunities), şirkete fayda sağlayabilecek dış olaylardır. Bunlar genellikle yasal (mevzuattaki değişiklikler), ekonomik (döviz kurundaki değişiklikler) ve sosyal (sağlıklı yaşam tarzının popülerliği) faktörlerdir.
Önemli: Fırsatların dış çevreyi tanımladığını unutmayın. Fırsatlar genellikle yanlışlıkla işletmenin kendi başına yapabileceği şeyler olarak adlandırılır. Örneğin, üretimde yeni bir yönü başlatmak, masrafları düşürmek vs.. Bunlar dış faktörler değil, işletmenin bu faktörlere dayanarak alabileceği kararlar.
- Tehditler (Threats), bir işletmeyi olumsuz etkileyebilecek dış olaylardır. Örneğin, vergi artışı, damping, hammadde fiyatı artışı.
Sonuç olarak, aşağıdaki gibi benzer bir tablonuz oluşturulacak:
Tablo oluşturuldu. Peki sonra?
Tablo, stratejik planlama için sadece bir hazırlıktır. Şirketin hangi adımları atması gerektiğini belirlemek için iç faktörleri dış faktörlerle karşılaştırmak gerekir.
G.Y. - F. Güçlü Yönler ve Fırsatlar (Ne yapmamız gerekiyor?)
Ürünün güçlü yönlerini dikkate alarak fırsatların her birinin nasıl kullanılacağını analiz etmeniz gerekir. Örneğin, yerel bir marka yüksek teknolojili spor giyim üretiyorsa, bir şehir maratonuna ortak olabilir ve tanımasını artırabilir.
Z.Y. - F. Zayıf Yönler ve Fırsatlar (Neyi geliştirmemiz gerekiyor?)
Fırsatları kullanarak zayıf yönlere nasıl mı başa çıkılır? Örneğin, satın alma ücretini azaltmak için acemi bir hammadde üreticisi ile iletişime geçebilirsiniz.
G.Y. - T. Güçlü Yönler ve Tehditler (Neyle mücadele etmemiz gerekiyor?)
Olası tehditlerle başa çıkmak için güçlü yönlerinizi nasıl kullanabileceğinizi düşünün. Örneğin, bir rakip şirketi damping’e başlarsa, reklam kampanyalarının amacı kaliteye, doğal içeriklere ve bunun ucuz olamayacağı gerçeğine kaydırması gerekecektir.
Z.Y. - T. Zayıf Yönler ve Tehditler (Neyi önlememiz gerekiyor?)
Tehditleri zayıf yönlerle eşleştirin. Hangi tehditler zayıf yönlerine en çok zarar verebilir? Zayıf yönlerden hangisi tehdit riskini artırır? Örneğin, bir işletmenin tek bir tedarikçiye güvenmesi, tedarik kesintileri riskini artıran bir zayıf yönüdür. Çözüm, farklı tedarikçilerle çalışmaktır.
SWOT analizi yapmak için genel kurallar
#1. Hedef kitlenin görüşlerini, endüstri raporlarını inceleyin, analistler ile çalışın.
#2. İç ve dış faktörleri karıştırmayın. İç olanlar şirkete bağlıdır, ancak dış olanları şirketin kontrolü dışındadır.
#3. SWOT kurallarına göre, önce iç faktörler (güçlü ve zayıf yönler) sonra dış faktörler (fırsatlar ve tehditler) analiz edilir.
#4. Yalnızca bir şirketin kârlılığını, müşteri memnuniyetini ve piyasadaki pozisyonunu etkileyen veya etkileyebilecek faktörleri yazın.
#5. Genel ve belirsiz ifadeleri önleyin, net olun, rakamları ekleyin.
#6. Fırsatları ve tehditleri tahmin etmek için bir zaman çerçevesini belirleyin. Örneğin, önümüzdeki iki yıl içerisinde.
